treść strony

Gdy opadają maski

Tańczyli krakowiaka, skakali przy hopaku, razem śpiewali „Hej, sokoły”. Przez dziesięć dni młodzi ludzie z Polski i Ukrainy prowadzili międzykulturowy dialog, przygotowując wspólny muzyczny spektakl

  • Ważnym elementem przedsięwzięcia były maski

    fot. SZYMON ŁASZEWSKI/FRSE

  • Podczas projektu miały miejsce występy taneczne i teatralne

    fot. SZYMON ŁASZEWSKI/FRSE

  • Brak słońca nie przeszkodził młodzieży świetnie się bawić

    fot. SZYMON ŁASZEWSKI/FRSE

W ośrodku Korona w pomorskim Mikoszewie, w sali z lustrami, dwa kręgi par ruszają w rytm krakowiaka. Po chwili zmiana partnerów i krótkie pytania: „Jak masz na imię?”, „Jakiej muzyki słuchasz?”. Mieszają się języki: polski, ukraiński, angielski. Znikają bariery. To już dziewiąta edycja polsko-ukraińskiego projektu realizowanego przez I LO im. Stanisława Staszica w Zgierzu oraz liceum w Kołkach na Wołyniu. 

Współpraca obu szkół, realizowana w ramach Polsko-Ukraińskiej Rady Wymiany Młodzieży (PURWM), trwa już ponad dekadę. W ubiegłorocznej edycji projektu młodzież odwiedziła Augustów, a wspólnie zatańczony polonez stał się symbolem integracji. W tym roku wydarzenie odbyło się pod hasłem „Muzyka łączy świat”. Był też roboczy tytuł: „Młodzież by nam nie darowała”. – Bo młodzież faktycznie by nam nie darowała, gdyby nie było kolejnego projektu – śmieje się koordynatorka przedsięwzięcia Beata Baszczyńska-Misztal, prezes Stowarzyszenia Absolwentów „Staszica”. 

Współtworzyć, nie uczestniczyć
W tegorocznej wymianie wzięło udział 36 uczniów w wieku 14–18 lat (plus jeden 19-latek) i czworo opiekunów: po równo z I LO w Zgierzu i z liceum w Kołkach. Rekrutacja do projektu polegała na współtworzeniu programu – młodzież przygotowywała prezentacje, gry integracyjne i prowadziła zajęcia. – Najważniejsza była aktywność. Jeśli ktoś się nie angażował na etapie przygotowań, wypadał z listy – podkreśla Beata Baszczyńska-Misztal. Dla części uczestników tegoroczny projekt był już kolejnym doświadczeniem. – To nasza grupa liderów. Oni wiedzieli, o co chodzi, i pomagali innym – dodaje. 

Wśród nich były Ola Garbolińska i Oliwia Strużyk, które w wymianie brały udział po raz drugi. – W szkole jestem aktywna i działam w wolontariacie. Projekt pomógł mi przełamać bariery. Swobodniej mówię po angielsku, a występy na scenie nie sprawiają mi już trudności. Najważniejszą lekcją była otwartość. Zobaczyłam, że młodzież z Ukrainy jest taka sama jak my – mówi Ola.

Oliwia w tej edycji projektu była przewodniczką po Toruniu. – Sama przygotowałam trasę i opowieść o mieście. Najbardziej zapamiętałam wspólną naukę tańców – od cza-czy po hopaka. Taniec okazał się najlepszym sposobem na poznanie się i zrozumienie naszych kultur – dodaje.

Każdy dzień w Mikoszewie planowały czteroosobowe zespoły. Młodzież z Polski i Ukrainy wspólnie przygotowywała prezentacje artystyczne i zajęcia integracyjne. Duże wrażenie zrobił taniec za kotarą, w ramach którego podświetlone sylwetki tworzyły grę cieni. – To była bezpieczna przestrzeń sprzyjająca przełamywaniu wstydu – wspomina koordynatorka.
24 sierpnia, w Dzień Niepodległości Ukrainy, modzież odśpiewała hymny, a ukraińskie dziewczęta wystąpiły w ludowych strojach. Uczestnicy z Kołek przygotowali też prezentację o wojnie. – Pokazywali nam zdjęcia bliskich, którzy zginęli. W telewizji to statystyki, a tu słyszeliśmy o tym od osób, które naprawdę to przeżyły – mówi Ola.

Kapelusze pełne emocji
Celem projektu były integracja i edukacja podczas wspólnej zabawy zwieńczonej przygotowaniem programu scenicznego – trzech piosenek i pięciu choreografii. Próba generalna odbyła się w Mikoszewie, a finał w Parku Kulturowym Miasto Tkaczy w Zgierzu, z udziałem władz samorządowych. – Aplauz, bis, ogromna radość. Dla wielu to był pierwszy występ na scenie – wspomina Beata Baszczyńska-Misztal.

Kolorowe maski i kapelusze, w których występowali uczestnicy, tak spodobały się młodzieży, że stały się inspiracją kolejnej edycji. – Rekwizyty podsunęły nam pewne pomysły, a formułę jeszcze dopracujemy – zapowiada koordynatorka. 

Licealistki opowiadają o wzruszeniu, jakie ogarnęło grupę podczas pożegnania. Wszyscy mieli łzy w oczach. – Dla niektórych to był ostatni projekt tego typu, bo są już absolwentami – mówią Ola i Oliwia.

Uczestnicy podkreślają, że dzięki udziałowi w wymianie nie tylko nauczyli się występować i przełamali bariery językowe, ale ich świat poszerzył się o nowe, prawdziwe twarze. 

Projekt dofinansowany z funduszy Polsko-Ukraińskiej Rady Wymiany Młodzieży (PURWM). Czas trwania: 21–30 sierpnia 2025 r. Koordynator: Stowarzyszenie Absolwentów Gimnazjum i Liceum im. S. Staszica w Zgierzu. Partnerzy: I LO w Zgierzu i liceum w Kołkach (Ukraina). Kwota dofinansowania: 92 696 zł; www.staszic.zgierz.pl. Więcej o PURWM: www.wymianymlodziezy.frse.org.pl

Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 4/2025: