treść strony

Kluczem jest język - nagroda ELL 2024

– Ludwig Wittgenstein napisał: „Granice mojego języka to granice mojego świata”. My postanowiliśmy te granice przesunąć – mówi dr Monika Tosik z Uniwersytetu Łódzkiego, laureatka ELL 2024 za projekt „Otwarta Łódź”

  • Funkcjonariusze policji podczas szkolenia na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego

    fot. Bartosz Burski

Czy Łódź to miasto otwarte?
Na pewno stara się takim być i efekty tych starań widać. W naszym projekcie uczestniczyli przedstawiciele kilkudziesięciu narodowości, którzy przyjechali do nas z Europy, Azji, Afryki i Ameryki Południowej. Tu znaleźli swój dom, tymczasowo bądź na stałe. Łódź ma w końcu tradycję miasta czterech kultur i stara się ją podtrzymywać. 

A zdarzyło się pani pomóc obcokrajowcowi w jakiejś sytuacji?
Robię to niemalże codziennie, bo od kilkunastu lat jestem wydziałowym koordynatorem ds. programu Erasmus+ i studenci zagraniczni przychodzą do mnie z najróżniejszymi problemami. W zeszłym miesiącu rozwiązywałam m.in. kwestię zgubionego paszportu, pomagałam też szukać okulisty czy interpretować wizę. Zdarza mi się też interweniować jako tłumaczka. 

Czy właśnie po takich sytuacjach pojawił się pomysł na realizację projektu „Otwarta Łódź”?
Tak, narodził się ze świadomości, jak ważny jest język, który przecież tworzy rzeczywistość społeczną i relacje z innymi, oraz ze wcześniejszych doświadczeń. Kilka lat temu koordynowałam polską część europejskiego projektu „C.O.N.T.A.C.T.”, w ramach którego prowadziliśmy szkolenia dla szkół, pracowników mediów oraz funkcjonariuszy policji. Podczas spotkań doszliśmy do wniosku, że brak znajomości języka i akceptacji różnic kulturowych przekłada się na aspekty życia zawodowego i społecznego. 

W projekcie „Otwarta Łódź” język miał być narzędziem służącym integracji i zwiększeniu poczucia bezpieczeństwa cudzoziemców mieszkających i pracujących w Łodzi…
Jeden z filozofów języka Ludwig Wittgenstein napisał kiedyś: „Granice mojego języka to granice mojego świata”. My postanowiliśmy wspólnie te granice przesunąć. Stworzyliśmy projekt oparty na trzech filarach: komunikacja – wiedza – bezpieczeństwo, zakładając, że staną się one gwarantem skutecznej integracji. 

A jak te założenia wyglądały w praktyce?
Doświadczeni dydaktycy z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego prowadzili dla cudzoziemców zajęcia z języka polskiego oraz kultury polskiej, a funkcjonariusz policji  – warsztaty dotyczące kwestii prawno-administracyjnych i bezpieczeństwa. Z kolei działania skierowane do policjantów, straży miejskiej i urzędników miały umożliwić tym grupom skuteczniejszą komunikację z cudzoziemcami poprzez rozwój umiejętności językowych oraz kompetencji międzykulturowych. W obu przypadkach stworzyliśmy podręczniki. 

Jakie było zainteresowanie inicjatywą?
Ogromne. Projekt objął 337 cudzoziemców i 201 pracowników instytucji pracujących na co dzień z obcokrajowcami. 

A jakie przemyślenia z tych działań wyciągnęła pani dla siebie?
Poszerzenie granic języka to przesuwanie granic naszego świata. Zobaczyłam to na własne oczy podczas kursów w ramach „Otwartej Łodzi”. W Afryce Wschodniej, w której prowadzę badania, jest takie powiedzenie w swahili Mtu ni watu [tłum. Człowiek to ludzie], które oddaje ideę wspólnoty i jej roli w naszym życiu, wspólnoty, w której każdy ma swoje miejsce i zadanie. Język pozwala taką wspólnotę tworzyć.
 

Wypracowane w projekcie materiały dostępne są na: www.otwartalodz.uni.lodz.pl.

Projekt „Otwarta Łódź” został sfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, III Osi Priorytetowej: Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, w zakresie Działania: Kompetencje w szkolnictwie wyższym. Celem projektu realizowanego przez Uniwersytet Łódzki w konkursie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju była integracja cudzoziemców funkcjonujących na łódzkim rynku pracy oraz zwiększenie kompetencji językowo--kulturowych pracowników sektora publicznego będących na pierwszej linii kontaktu z cudzoziemcami. Czas trwania projektu: 1.01.2019 r. – 30.06.2022 r. Budżet: 779 289,73 zł

European Language Label (Europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych) to certyfikat jakości w edukacji językowej będący wyróżnieniem za innowacyjne techniki kształcenia oraz promujący osiągnięcia metodyczne i dydaktyczne. W Polsce przyznawany jest w jednej kategorii konkursowej: za projekt językowy realizowany pod opieką koordynatora w instytucji edukacyjnej. Więcej: ell.org.pl