treść strony

Kultura dla klimatu – zielona edukacja dorosłych

Ochrona środowiska to temat angażujący nie tylko ekologów. Twórcy projektu „#ZielonaInstytucjaKultury” pokazali, czym jest współodpowiedzialność za otaczający nas świat

  • Kształtowanie odpowiedzialności za środowisko jest ważnym elementem edukacji na każdym etapie

    fot. Shutterstock

W jaki sposób europejskie instytucje kultury mogą współpracować w dążeniu do zielonej transformacji? Jakie korzyści wynikną z ich zaangażowania na rzecz ekologii? Na te i inne pytania starali się odpowiedzieć twórcy projektu „#ZielonaInstytucjaKultury”. Trzy organizacje z Olsztyna: Centrum Polsko-Francuskie Côtes d’Armor-Warmia i Mazury (koordynator projektu), Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny oraz Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych, we współpracy z francuskim Stowarzyszeniem RICH’ESS, wspierającym rozwój ekonomii społecznej i usług na rzecz lokalnej społeczności na terenie Bretanii, połączyły siły, aby wykorzystać je na rzecz proekologicznej zmiany. 

– Pomysł narodził się podczas jednej z moich wizyt studyjnych we Francji w ramach wcześniejszego projektu. Spotkałam się wówczas z przedstawicielką stowarzyszenia Le Collectif des festivals z Rennes, którego misją jest wspieranie organizatorów wydarzeń kulturalnych w Bretanii w dostosowywaniu inicjatyw do wyzwań klimatycznych i szeroko pojętego zrównoważonego rozwoju. Takie skonsolidowane działania zrobiły na mnie wrażenie. W Olsztynie i województwie warmińsko-mazurskim inicjatywy o podobnym charakterze miały dotąd jedynie jednorazowy charakter. Chcieliśmy to zmienić – wyjaśnia Małgorzata Czaplarska, dyrektorka Centrum Polsko-Francuskiego Côtes d’Armor-Warmia i Mazury w Olsztynie.

Nie czas, by działać w pojedynkę
Projekt partnerski „#ZielonaInstytucjaKultury” przyniósł korzyści i zaangażowanym w niego instytucjom, i lokalnym społecznościom. – Efekty były różnorodne: od podniesienia poziomu wiedzy ekologicznej po wdrożenie w bibliotece rozwiązań przyjaznych środowisku. Do programu edukacyjnego dla dorosłych wprowadziliśmy warsztaty ekologiczne, z własnych środków zakupiliśmy też kontenery do segregacji śmieci i wymieniliśmy świetlówki na energooszczędne – wylicza Adrianna Walendziak, dyrektorka Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie. – Nie do przecenienia były wizyty studyjne u partnera projektu, stowarzyszenia RICH’ESS – dodaje.

Efekty współpracy docenia także Patrice Hénaff, dyrektor Stowarzyszenia RICH’ESS. – Od dłuższego czasu zastanawialiśmy się, w jaki sposób podjąć globalne działania, które w większym stopniu uwzględniałyby kwestie ochrony środowiska. Projekt posłużył jako pedał gazu. Umocnił naszą determinację w tworzeniu trwałych relacji z Polską. Udało się nam zbudować międzynarodową społeczność luynkędzi kultury, dla której ważne są kwestie ochrony środowiska – wyjaśnia Hénaff. 

Inicjatywę popiera również Joanna Tabaka, ekoedukatorka, ekspertka ds. miejsc kultury przyjaznych naturze. – W obliczu zmian klimatu tylko wspólnie możemy coś zmienić, to nie jest czas, by działać w pojedynkę. Międzynarodowe współprace są cenne, bo pomagają szybciej wdrożyć  przetestowane już za granicą rozwiązania, ale też dzielić się tym, co sami wypracowaliśmy – podkreśla J. Tabaka. I dodaje: – Kluczowe korzyści wynikające z zaangażowania instytucji kultury w proces zielonej transformacji to: oszczędności w budżecie, możliwość pozyskania nowych środków, wzmocniona motywacja i morale zespołu oraz zainicjowanie przez instytucje kultury działań w dziedzinie edukacji ekologicznej i klimatycznej dla dorosłych poza systemem edukacji formalnej. 

Dobra praktyka inspiruje
– Projekt „#ZielonaInstytucjaKultury” w końcowej ocenie jakościowej otrzymał 92 na 100 punktów i został uznany za przykład dobrej praktyki w sektorze Edukacja dorosłych – podkreśla Wojciech Zawadzki z Zespołu Erasmus+ Edukacja dorosłych Narodowej Agencji Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności. – Jestem przekonana o potrzebie kontynuacji naszych działań. Sektor kultury ma ogromny potencjał w kształtowaniu proekologicznych postaw odbiorców oferty kulturalnej – nie ma wątpliwości Małgorzata Czaplarska z Centrum Côtes d’Armor-Warmia i Mazury.

Dla Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie udział w projekcie był również inspiracją do kolejnych kroków. – Poszukujemy możliwości rozwijania się w kierunku zielonej instytucji kultury. W roku 2024 udało nam się pozyskać fundusze na realizację projektu ekologicznego z Fundacji Santander „Tu mieszkam, tu zmieniam ECO” na zrealizowanie ogrodu kieszonkowego na terenie biblioteki. Gdyby nie projekt „#ZielonaInstytucjaKultury”, nie mielibyśmy takiej wiedzy, odwagi i otwartości w działaniach – podkreśla Adrianna Walendziak

Projekt „#ZielonaInstytucjaKultury” został zrealizowany ze środków programu Erasmus+ w ramach sektora Edukacja dorosłych – Akcja 2. (Partnerstwa na małą skalę). Czas trwania projektu: 1.01.2022 r. – 31.12.2023 r. Dofinansowanie: 60 000 euro