Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Data publikacji: 17.03.2025 r.
Zdrowie młodych Polaków stanowi kluczowy element kapitału ludzkiego, mający istotny wpływ na rozwój społeczno-ekonomiczny kraju. Niestety obserwuje się pogarszającą się kondycję zdrowotną wśród dzieci i młodzieży, co wymaga kompleksowych działań profilaktycznych i edukacyjnych. Encyklopedia polityki młodzieżowej Youth Wiki przybliża – na podstawie aktualnych badań – kluczowe wyzwania zdrowotne, z którymi boryka się polska młodzież.
W ostatnich latach odnotowano wzrost zaburzeń psychicznych wśród młodzieży. Z raportu „Dzieci się liczą” opracowanego przez Fundację „Dajemy dzieciom siłę” wynika, że nawet co piąty nastolatek doświadcza objawów takich zaburzeń. Szczególnie niepokojące są dane dotyczące depresji, która najczęściej występuje w grupie wiekowej 16–17 lat. Ponadto rośnie liczba prób samobójczych wśród młodych osób, co podkreśla potrzebę skutecznych działań w zakresie ochrony zdrowia psychicznego.
Nadmierna masa ciała staje się coraz większym problemem wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Badania Instytutu Żywności i Żywienia wskazują, że około 22% dzieci w wieku szkolnym ma nadwagę lub otyłość. Czynniki takie jak niewłaściwe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej oraz wpływ mediów i reklamy przyczyniają się do wzrostu odsetka młodych osób z nadwagą i otyłością. Konsekwencje tego zjawiska obejmują nie tylko problemy zdrowotne, ale także obniżone poczucie własnej wartości i trudności w relacjach społecznych.
Młodzi Polacy są narażeni na różnego rodzaju uzależnienia, w tym od substancji psychoaktywnych, alkoholu oraz nowych technologii. Wzrost dostępności i akceptacji społecznej dla niektórych z tych zachowań sprawia, że problem uzależnień wśród młodzieży staje się coraz bardziej palący. Raport Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii z 2020 r. wskazuje, że 17% uczniów szkół ponadpodstawowych przyznało się do używania narkotyków. Skuteczne programy profilaktyczne i edukacyjne są niezbędne, aby przeciwdziałać temu zjawisku.
Pandemia COVID-19 miała znaczący wpływ na zdrowie młodych Polaków. Izolacja społeczna, nauka zdalna oraz ograniczony dostęp do aktywności fizycznej przyczyniły się do pogorszenia kondycji psychicznej i fizycznej młodzieży. Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Warszawski w 2021 r. wykazało, że ponad 60% uczniów odczuwało pogorszenie samopoczucia psychicznego w trakcie nauki zdalnej.
Status społeczno-ekonomiczny rodziny ma istotny wpływ na zdrowie młodych ludzi. Raport UNICEF z 2020 r. wskazuje, że dzieci z rodzin o niższym statusie ekonomicznym mają gorszy dostęp do opieki zdrowotnej i częściej cierpią na choroby przewlekłe. Redukcja nierówności w dostępie do zasobów zdrowotnych powinna być zatem priorytetem polityki społecznej.
W obliczu tych wyzwań konieczne jest podjęcie skoordynowanych działań na poziomie państwowym, lokalnym oraz w ramach społeczności szkolnych i rodzinnych, aby poprawić stan zdrowia młodych Polaków i zapewnić im lepsze warunki do rozwoju.
Aby sprawdzić, z jakimi wyzwaniami zdrowotnymi mierzą się młodzi ludzie w innych krajach Unii Europejskiej, wystarczy odwiedzić Youth Wiki – europejską encyklopedię polityki młodzieżowej.