Aktualności

Union of Skills, czyli Unia Umiejętności, to nowa inicjatywa Komisji Europejskiej, która od 2026 r. ma wzmacniać rozwój kompetencji i promować uczenie się przez całe życie. Obejmuje zarówno podnoszenie i doskonalenie umiejętności, jak i działania wspierające mobilność  – przede wszystkim poprzez ułatwianie uznawania kwalifikacji zdobytych w innych krajach oraz szerszy przepływ pracowników i uczących się. Równolegle zakłada przyciąganie wykwalifikowanych specjalistów spoza Unii, aby zwiększyć zasoby talentów.

W centrum inicjatywy są jednak nauczyciele i trenerzy, a jej ważnym elementem są nowe instrumenty systemowe: obserwatorium kompetencji monitorujące potrzeby rynku, rozwój mikropoświadczeń, pilotażowe projekty wzmacniające umiejętności podstawowe oraz działania wspierające przekwalifikowanie dorosłych. Te ostatnie są konieczne, bo rynek pracy zmienia się dziś szybciej niż kiedykolwiek, a wiele firm, zwłaszcza w sektorach nowych technologii, narzeka na brak specjalistów. Dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji, automatyzacji i cyfryzacji sprawia, że część zawodów zanika, a jednocześnie rośnie zapotrzebowanie na nowe specjalizacje oraz elastyczne formy uczenia się. Dlatego Union of Skills podkreśla znaczenie upskillingu (podnoszenia kwalifikacji w obecnym zawodzie) i reskillingu (zdobywania nowych kompetencji, często w zupełnie innej dziedzinie), a także krótkich cykli kształcenia, umożliwiających szybkie reagowanie na zmiany technologiczne. W tym podejściu to edukacja zawodowa – współpracująca z biznesem i dostosowująca się do tempa rozwoju technologii – staje się jednym z kluczowych czynników napędzających transformację europejskiego rynku pracy.

Jeśli Europa ma pozostać miejscem, w którym młodzi i dorośli mają szansę rozwijać umiejętności, edukacja musi być w stanie szybko odpowiadać na potrzeby zmieniającej się gospodarki. O konkurencyjności i jakości życia decydował będzie zestaw posiadanych  kompetencji – praktycznych, cyfrowych, zielonych i społecznych. W ten kierunek unijnego myślenia doskonale wpisują się działania Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, zwłaszcza te realizowane w ramach sektora Kształcenie i szkolenia zawodowe programu Erasmus+, a także inicjatyw Europass i Euroguidance. Ich synergia była szczególnie widoczna podczas dwóch wydarzeń, które odbyły się w Gdańsku 4 i 5 grudnia br.: V Forum Edukacji Zawodowej Europass, Euroguidance i EVET oraz ogólnopolskiego konkursu umiejętności branżowych SkillsPoland 2025. Edukacja, doradztwo zawodowe i potrzeby gospodarki spotkały się w jednym miejscu, dzięki czemu jasne się stało, jak wiele można osiągnąć, gdy te obszary funkcjonują w symbiozie.

Nadchodzi nowa era kształcenia 
Organizatorami V Forum Edukacji Zawodowej były inicjatywy Europass i Euroguidance, prowadzone przez FRSE. – Program Europass porządkuje kompetencje, ułatwia ich dokumentowanie i prezentowanie pracodawcom, a sieć Euroguidance wspiera doradców, szkoły i instytucje rynku pracy, budując kulturę świadomego wyboru ścieżki edukacji – mówił, otwierając spotkanie, Tomasz Krześniak, zastępca dyrektora generalnego FRSE. – SkillsPoland pokazuje z kolei ogromny potencjał praktycznej nauki i współpracy z biznesem. To właśnie tu, w Gdańsku, widać, że umiejętności są walutą przyszłości – dodał.

Gościem obu imprez była ministra edukacji Barbara Nowacka. – Szkolnictwo zawodowe i techniczne wybierają dziś najambitniejsi – zauważyła, zwiedzając hale AmberExpo, w których rywalizowali uczestnicy SkillsPoland – uczniowie szkół branżowych i studenci uczelni zawodowych z całej Polski. Barbara Nowacka zapowiedziała walkę z wciąż żywym w Polsce mitem, że edukacja zawodowa jest przeznaczona dla słabszych uczniów. – Przeciwnie, to przyszłość polskiej gospodarki i szansa młodych ludzi na dobry start – przekonywała, dodając, że szkoła branżowa daje dziś konkretny, nowoczesny i poszukiwany na rynku zawód, a w żadnej mierze nie zamyka drogi na studia.

Ministra podkreśliła równocześnie konieczność wzmocnienia potencjału doradztwa zawodowego, które jej zdaniem jest fundamentem przygotowania młodzieży do późniejszych wyborów edukacyjnych i zawodowych. Zwróciła przy tym uwagę na problemy kadrowe – brak doradców i starzenie się pokolenia nauczycieli – którym trzeba będzie w niedalekiej przyszłości zaradzić.

Zdaniem ministry, wpływ na rozwój kształcenia zawodowego w Polsce z pewnością będzie miała planowana na lata 2026–2032 reforma edukacji „Kompas Jutra”, zapowiadana jako „nowa szkoła dla nowego pokolenia”. Choć reforma dotyczy przede wszystkim edukacji ogólnej, jej założenia dobrze współbrzmią z unijną strategią wzmacniania kompetencji kluczowych, promowania uczenia się przez całe życie, wspierania nauczycieli i wprowadzania nowoczesnych, interdyscyplinarnych metod pracy.

O wszystkich tych wyzwaniach rozmawiali podczas V Forum Edukacji Zawodowej przedstawiciele edukacji branżowej, szkolnictwa wyższego, biznesu, administracji publicznej oraz instytucji europejskich. Dyskusje dotyczyły m.in. konieczności stałej aktualizacji kompetencji i rozwijania uczenia się przez całe życie oraz potrzeby lepszego powiązania systemów edukacji z dynamicznie zmieniającą się gospodarką. Eksperci podkreślali, że tylko elastyczny system kształcenia przygotuje uczniów, studentów i osoby dorosłe do funkcjonowania w szybko ewoluujących sektorach rynku pracy. Program wydarzenia obejmował również serię praktycznych warsztatów, m.in. na temat wykorzystania sztucznej w inteligencji w doradztwie oraz budowaniu ścieżek kariery. 

Znad Bałtyku do Szanghaju 
Atmosfera w halach AmberExpo, gdzie odbywały się zarówno Forum Edukacji Zawodowej, jak i zawody SkillsPoland, była pełna emocji i zaangażowania. – Mam nadzieję, że czujecie tę energię! – mówiła ze sceny Monika Chabior, wiceprezydentka Gdańska. Tegoroczne SkillsPoland  zgromadziło 240 młodych zawodników z całej Polski, którzy przez dwa intensywne dni rywalizowali w 20 konkurencjach branżowych – tych, które realnie nadają tempo polskiej gospodarce. Zaproszeni goście ze świata edukacji i biznesu wielokrotnie podkreślali wagę tego wydarzenia, mówiąc o nim wręcz „święto edukacji”. Doceniali pasję młodych ludzi i ogromną rolę nauczycieli zawodu. – SkillsPoland to dla młodych zawodowców otwarcie drzwi do rynku pracy – przekonywał Tomasz Krześniak. 

Potwierdzają to zwycięzcy poprzednich edycji, którzy w tym roku w Gdańsku pełnili funkcję ekspertów pomocniczych. Dawid Miotk, zdobywca srebrnego medalu w europejskiej edycji imprezy (EuroSkills 2023) w kategorii Obsługa gości hotelowych, pracuje dziś w jednym z najlepszych hoteli w kraju i szkoli innych. Witold Mondry (zdobywca medalu doskonałości na EuroSkills 2025 w duńskim Herning w kategorii Piekarstwo) buduje własną markę, prowadzi popularny kanał o wypiekach i inspiruje kolejne pokolenia rzemieślników. Obaj zgodnie mówią, że konkurs daje przewagę w oczach pracodawców, rozwija umiejętności (również językowe), wzmacnia motywację, a nawet pomaga kształtować charakter. Zapytani o przepis na sukces, odpowiadają krótko: – Jak mówił Adam Małysz, trzeba oddać dwa dobre skoki – żartuje Miotk. – Po prostu nie ma się co bać! – dodaje Mondry.

Tegoroczni uczestnicy SkillsPoland przyjechali do Gdańska z ambicją wejścia na poziom, który otworzyłby im drzwi do osiągnięć o światowej skali. Bo choć już sama kwalifikacja do konkursu była dla nich dużym sukcesem, zwycięstwo oznaczało coś znacznie ważniejszego – udział w WorldSkills 2026 w Szanghaju! Zawody SkillsPoland odgrywają bowiem rolę krajowych eliminacji do międzynarodowych mistrzostw EuroSkills i WorldSkills. Nic dziwnego, że sukces dla wielu był bardzo ważny. Determinację dobrze oddają słowa Kacpra Pieńczuka, który z Gdańska wyjechał ze złotym medalem w konkurencji Technologia mody: – Każdy kontakt z czymś więcej niż szkoła jest na wagę złota. Tutaj liczy się czas, presja i to, by zrobić coś raz – i idealnie. To nas bardzo rozwija.

Konkurencje, w których podczas zawodów rywalizują zawodnicy, odzwierciedlają realne warunki pracy w nowoczesnych branżach – od mechaniki, instalatorstwa i robotyki po gastronomię, cukiernictwo, design, fryzjerstwo i obsługę hotelową. Udział w konkursie daje młodym ludziom i ich nauczycielom okazję do sprawdzenia umiejętności w profesjonalnym środowisku oraz skorzystania z inspiracji i narzędzi, które wzmacniają pewność siebie i motywują do dalszego rozwoju.

SkillsPoland rozwija również kompetencje kluczowe dla przyszłego rynku pracy, kształtowanego przez cyfryzację i automatyzację. Już dziś w programie znajdują się konkurencje związane z robotyką, mechatroniką czy inżynierią mechaniczną CAD, odzwierciedlające rosnącą rolę technologii w przemyśle. Lista dyscyplin stale się jednak poszerza, a w kolejnych edycjach mogą pojawiać się nowe obszary, jak technologie dronowe czy systemy bezzałogowe, coraz szerzej wykorzystywane w wielu sektorach gospodarki.

W świecie zawodów, który zmienia się szybciej niż kiedykolwiek, równie ważne jak wiedza stają się otwartość na nowe technologie, gotowość do uczenia się i odwaga w przekraczaniu granic specjalizacji. I właśnie ten kierunek odzwierciedla unijna inicjatywa, która ma umożliwić kolejnym pokoleniom rozwijanie kompetencji pozwalających 
nie tylko nadążać za zmianą, lecz także ją współtworzyć.

W roku szkolnym 2025/2026 program koncentruje się na tym, co w edukacji najtrwalsze: na umiejętnościach, które zostają z nami na całe życie. W świecie nieustannych zmian – technologicznych, społecznych i kulturowych – to właśnie one stają się fundamentem przyszłości uczniów i nauczycieli. 
Program eTwinning skupia się na dziedzinach, które tworzą podstawę nowoczesnej edukacji, takich jak: czytanie i pisanie, matematyka, nauka, kompetencje cyfrowe oraz aktywne obywatelstwo. Narzędzia, które ułatwiają wprowadzanie Skills for Life do codziennej pracy szkoły, to m.in: gotowe materiały, szkolenia i wymiana doświadczeń, ambasadorzy i klasy patronackie oraz projekty.

Jak zacząć?
Dołącz do grup: „Basic skills in action" (bit.ly/48hxOSD) oraz „eTwinning POLSKA” (bit.ly/48ibKYf) – przestrzeni inspiracji, współpracy i rozwoju zawodowego. Skorzystaj ze wsparcia społeczności innowacyjnych nauczycieli.
Wykorzystaj gotowe scenariusze zajęć i projektów przygotowane przez doświadczonych eTwinnerów.
Rozważ prowadzenie Klasy Patronackiej – to świetny sposób na systemowe wdrożenie tematu roku. Więcej: etwinning.pl