Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Data publikacji: 07.09.2023 r.
Żółw, koza, konie i patyczaki to stali bywalcy lekcji w podstawówce w Pilszczu. Wszystko to dzięki współpracy – w ramach Erasmusa+ – ze szkołami z Litwy, Szwecji, Turcji i Włoch.
Na południu województwa opolskiego, tuż przy polsko-czeskiej granicy, leży nieduży Pilszcz. Choć wieś liczy niespełna 700 mieszkańców, ma plac im. Roberta Schumana, przez który przebiega ścieżka zwana Aleją Erasmusa. Stoją przy niej granitowe tabliczki informujące o projektach zrealizowanych przez znajdującą się nieopodal Publiczną Szkołę Podstawową z Oddziałem Przedszkolnym im. Jana III Sobieskiego, prowadzoną przez Stowarzyszenie na rzecz Edukacji i Kultury w Pilszczu.
Na tabliczkach znajdziemy m.in. nazwy państw, w których byli – dzięki Erasmusowi – nauczyciele i uczniowie z tej placówki. Aktualnie zaś w szkole realizowany jest kolejny międzynarodowy projekt „Especial Friends For Especial Students”, adresowany głównie do dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
– Naszą placówkę wyróżnia opiekuńczość zarówno wobec dzieci ze specjalnymi potrzebami typu autyzm, afazja rozwojowa, zespół Aspergera, zaburzenia zachowania czy słaby wzrok, jak i wobec uczniów, którzy po prostu mają jakieś talenty. A mają je wszyscy! – uśmiecha się dyrektor Rudnicka, która prowadzi lekcje przyrody i języka rosyjskiego. – Dlatego stawiamy na małe zespoły, pracę indywidualną i ciekawą ofertę edukacyjną – dodaje.
W placówce kształci się niemal setka dzieci, a pracuje z nimi prawie 30 pedagogów. Uczniów i nauczycieli łączy jedno – kochają projekty Erasmusa! – Nasza przygoda z tym programem zaczęła się pięć lat temu od mobilności nauczycielskich w zakresie kursów językowych i metodycznych – wspomina szefowa placówki. – Pedagodzy jeździli już do Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii czy na Maltę – wymienia.
Czworonogi koją emocje dzieci
Partnerami obecnie realizowanego projektu są – poza szkołą z Pilszcza – placówki oświatowe z Litwy, Szwecji, Turcji i Włoch. I to właśnie w tych krajach spotykali się nauczyciele pracujący z dziećmi o specjalnych potrzebach. W każdej mobilności uczestniczyło pięciu pedagogów z podstawówki w Pilszczu.
Zaczęli od wizyty w Szwecji w listopadzie 2021 r., gdzie w edukacji kładzie się duży nacisk na kontakt uczniów z naturą.
– Odwiedziliśmy podstawówkę w Nynäshamn, w której hoduje się króliki. Dla dzieci o specjalnych potrzebach opieka nad nimi, karmienie ich, głaskanie i przytulanie się do nich były bardzo ważne – wyjaśnia dyrektor Rudnicka. – Ujęło mnie to, że dla uczniów wyjście do królików było formą nagrody za dobre zachowanie – wspomina.
Z kolei we włoskiej Formii, dokąd wybrali się w październiku kolejnego roku, pedagodzy z Pilszcza przyglądali się zajęciom z dogoterapii. – Psy, głównie labradory, przyjeżdżają do szkoły, ale dzieci jeżdżą też do nich, do zewnętrznej firmy, która zajmuje się taką terapią. Początkowo uczniowie byli wobec zwierząt nieufni, bali się, ale później nie chcieli się z nimi rozstać – uśmiecha się Danuta Rudnicka. I nie może się nachwalić korzyści, jakie przynosi praca dzieci ze zwierzętami. – Istotne jest to, że zwierzę nie ocenia człowieka. Przekłada się to u uczniów na redukcję stresu, wyższą samoocenę i lepsze samopoczucie. Po godzinnym kontakcie ze zwierzęciem dzieci się otwierały, były bardziej zaangażowane i bił od nich entuzjazm – opowiada.
Wiosną tego roku polscy nauczyciele odwiedzili zaś szkołę w Istambule, która posiada własną ptaszarnię. – Mieszkają w niej oswojone papużki, z którymi uczniowie regularnie się spotykają – opowiada Rudnicka. – I co ciekawe, po szkolnych korytarzach kręciły się dobrze utrzymane koty. Były wszędzie, nawet w gabinecie dyrektora! Zawsze pod ręką i chętne do głaskania – wspomina.
Odpowiedź na trudne czasy
Danuta Rudnicka mówi, że projekt pracy ze zwierzętami idealnie odpowiada na problemy wielu uczniów. – Przez pandemię, przez brak kontaktów z rówieśnikami pogorszył się stan psychiczny dzieci. Badania pokazują, że co trzecie z nich dotknięte jest depresją. Te dane są alarmujące! Dlatego my – jako szkoła – działaniami na rzecz dzieci o specjalnych potrzebach obejmowaliśmy wszystkich uczniów – tłumaczy. I teraz uczniowie z Pilszcza spotykają się z różnymi zwierzakami.
Każdy nauczyciel stara się wprowadzać wątki dotyczące zwierząt na lekcjach. Pani od niemieckiego przynosi do szkoły swojego żółwia, inna nauczycielka – królika, a kolejne – patyczaki i rybki.
– Zauważyliśmy, że wizyty zwierząt w szkole przekładają się na wzrost motywacji uczniów podczas zajęć. Dzieci uczą się chętniej i łatwiej – przekonuje anglistka Katarzyna Głogiewicz. – Mnie zaś możliwość pracy ze zwierzętami pomaga konstruować ciekawe scenariusze lekcji. Na przykład na edukacji wczesnoszkolnej uczyliśmy się, czym jest komiks i jak się go tworzy. Drugoklasiści mieli jeszcze problem z czytaniem, więc aby ich zmotywować, prowadziliśmy lekcje w zagródce naszej kozy Mery, która znajduje się nieopodal szkoły. Dzieci czytały jej komiks o Koziołku Matołku! – opowiada.
Uczniowie w ramach lekcji cyklicznie uczestniczą też w hipoterapii. Jeżdżą na zajęcia do specjalistycznej placówki jeździecko-terapeutycznej w Głubczycach. – Konie wyczuwają potrzeby dzieci. Muszą być jednak przygotowane do pracy z nimi, zwłaszcza jeżeli w grę wchodzą niepełnosprawności. Zwierzę, zanim rozpocznie taką współpracę, ma te same obawy co dziecko – tłumaczy dyrektor Rudnicka.
Uczniowie z Pilszcza byli też z wizytą w pałacu w Wysokiej, gdzie jest prowadzona hodowla koni, a potem szkołę odwiedzała zaprzyjaźniona trenerka tych zwierząt. Obecnie dziesięcioro dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności jeździ też na alpakoterapię do Alpakalandu we wsi Królowe. – Zajęcia te pomagają dzieciom pozbyć się obaw i lęków. To dla nich lekcja otwartości – dodaje Danuta Rudnicka.
W maju 2022 r. partnerzy projektu – kilkunastu nauczycieli z Litwy, Szwecji, Turcji i Włoch – odwiedzili Polskę. – Brali udział w zajęciach pokazowych naszych nauczycieli, ale byliśmy też z nimi m.in. w Królowej, by zobaczyli, jak dzieci reagują na alpaki – relacjonuje dyrektorka szkoły w Pilszczu. Z kolei w tym roku partnerzy spotkali się w Poniewieżu na Litwie, by podsumować projekt.
– To przedsięwzięcie otworzyło nam oczy na znaczenie zwierząt w nauczaniu. Być może nawiążemy więc współpracę z psychologami i pedagogami specjalizującymi się w pracy ze zwierzętami. Widzimy, jakie korzyści daje to naszym uczniom – zapowiada Danuta Rudnicka.
Projekt „Especial Friends For Especial Students” jest realizowany w ramach programu Erasmus+ w sektorze Edukacja szkolna (Akcja 2. Partnerstwa współpracy). Czas trwania: od 1 września 2020 r. do 31 sierpnia 2023 r. Kwota dofinansowania: 37 160 euro.