Aktualności

Wnioski z badań: wyzwania i potencjał mobilności VET

Podczas spotkania dr Julita Pieńkosz z Zespołu Analityczno-Badawczego przedstawiła wyniki badania dotyczące wpływu mobilności na uczniów, szkoły oraz ich otoczenie. Podkreślano, że organizacja zagranicznych praktyk i staży, zwłaszcza dla szkół bez wcześniejszego doświadczenia, jest procesem wymagającym i złożonym. Mimo to szkoły starają się wdrażać programy mobilności na coraz szerszą skalę. Prawie połowa ankietowanych placówek realizuje mobilności we wszystkich lub większości kierunków kształcenia – szczególnie aktywne są mniejsze szkoły.

Mobilności znacząco wspierają rozwój kompetencji zawodowych, międzykulturowych i transwersalnych uczniów, pozytywnie wpływają też na motywację uczniów do nauki, jak również wzmacniają relacje z pozostałymi uczniami i nauczycielami. W mniejszym stopniu zaś to oddziaływanie jest widoczne w obszarze kompetencji cyfrowych.

Co istotne, pozytywny wpływ odczuwają również uczniowie, którzy nie biorą bezpośredniego udziału w zagranicznych stażach i praktykach – szczególnie w zakresie poprawy ich motywacji do nauki. Wyjazdy są postrzegane jako nagroda za zaangażowanie i dobre wyniki, a powracający uczestnicy inspirują swoich rówieśników, dzieląc się zdobytym doświadczeniem.

Mobilności przyczyniają się również do podnoszenia jakości nauczania – szczególnie w dużych szkołach. Sprzyjają transferowi wiedzy pomiędzy nauczycielami i inspirują nauczycieli do wdrażania innowacji dydaktycznych. Jednak zmiany o charakterze systemowym dotyczące modyfikacji programów nauaczania czy modernizacji infrastruktury mają miejsce zdecydowanie rzadziej.

Praca nad rekomendacjami

Podczas warsztatów uczestnicy analizowali kluczowe wyzwania w organizacji mobilności przez szkoły, m.in. takie jak:

• przeciążenie pracą administracyjną personelu szkół i braki kadrowe,
• brak systemowych rozwiązań dotyczących organizacji zastępstw dla nauczycieli towarzyszącym uczniom,
• trudności w dopasowywaniu praktyk do potrzeb szkół,
• brak systemowych rozwiązań uznawania efektów uczenia się nabytych zarówno przez uczniów jak i nauczycieli podczas realizacji praktyk i staży zagranicznych,
• trudności we wdrażaniu systemowych efektów mobilności, jak zmiany w programach nauczania, czy modernizacja infrastruktury szkolnej.

Partnerzy dzielili się doświadczeniami z własnych krajów, wskazywali, które z problemów są szczególnie dotkliwe oraz jakie mogą mieć konsekwencje dla jakości i skali realizowanych mobilności.

Podkreślono znaczenie roli lidera w szkole i potrzeby strategicznego podejścia do wykorzystania programów mobilności, takich jak Erasmus+. Zarekomendowano rozwój systemu mentoringu w tych krajach, które go jeszcze nie mają, a także konieczność umieszczenia tematyki mobilności w dokumentach strategicznych dotyczących edukacji. Dyskutowano również nad potrzebą wprowadzenia większej elastyczności programowej w VET, np. poprzez struktury modułowe i możliwość modyfikowania części programu nauczania przez szkoły (takie rozwiązania już funkcjonują m.in. w Słowenii i na Węgrzech). W obszarze współpracy z partnerami z zagranicy zaproponowano utworzenie platformy partnerskiej wzorowanej na dawnych programach Comenius czy Leonardo da Vinci, która umożliwiałaby rekomendowanie sprawdzonych partnerów. Kluczowe zdaniem uczestników jest jednak ulepszenie istniejących już narzędzi poprzez zwiększenie ich widoczności i użyteczności. Zwrócono również uwagę na rolę sieci doświadczonych instytucji VET jako potencjalnego wsparcia dla pozyskiwania partnerów dla szkół mniej zaawansowanych w realizacji mobilności.

Prace nad raportem i rekomendacjami będą kontynuowane w ciągu najbliższych miesięcy. Zapraszamy do zapoznania się pod koniec roku z międzynarodowym raportem z badania, w którym zostaną rozbudowane powyższe kwestie, a także zawarte rekomendacje.